سراسر مدت سی و پنج سال امامت امام کاظم علیه السلام با حوادث و فراز و نشیب‌ های سیاسی آمیخته بود. چندین سال از زندگانی ایشان (قول مشهور 5 تا 7 سال) در زندان ‌های هارون الرشید سپری شد. امام رضا علیه السلام در تمامی مدتی که امام کاظم علیه السلام زندانی بودند دستیار و پشتوانه استوار پدر در حوادث سیاسی فرهنگی بودند. شریک غم‌ ها و رنج‌ های پدرشان بودند هرگز در برابر قدرت‌ طلبان هوس باز، خودشان را تسلیم نکردند. ایشان راه پدر را ادامه دادند و مردم را به شدت از یاری رساندن و کمک به خلفای طاغوتی دور می‌ کردند. چون امام کاظم علیه السلام بیشتر عمر شریفشان در زندان‌ ها سپری شد، امام رضا علیه ‌السلام به عنوان فرزند ارشد مسئول نگهداری خانواده ایشان بودند، ایشان در این مدت طوری از خانواده ‌شان مراقبت کردند، که اجازه ندادند کسی به آن ها بی ‌احترامی کند، نهایت احترام را به آن ها می‌ گذاشتند و خطرات دشمنان را از آنان دور می‌ کردند.

علاقه حضرت به خانواده ‌شان در محبتی که به امام جواد علیه السلام داشتند نیز قابل ملاحظه است. قبل از تولد امام جواد علیه السلام فردی به امام رضا علیه السلام می‌ گوید شما کودکان را دوست دارید پس از خداوند بخواهید که پسری به شما عطا کند. حضرت فرمودند: خداوند پسری به من خواهد داد که وارث من می ‌شود هنگامی که اباجعفر علیه السلام متولد شدند، حضرت در طول شب گهواره ایشان را حرکت می ‌دادند و با او بازی می‌ کردند. امام فرزندشان را آن قدر دوست می ‌داشتند که شب را نمی‌ خوابیدند و گهواره امام جواد علیه السلام را حرکت می‌ دادند. به ایشان عرض شد آیا مردم با پسران شان چنین رفتار می‌ کنند؟ حضرت فرمودند: این پسر مانند عامه مردم نیست به دنیا آمدن و رشد نمودن او مانند ولادت پدران پاکش است.(1)

رفتار امام با فرزندشان امام جواد علیه السلام آن قدر محبت آمیز و توام با احترام بود که ایشان را به نام صدا نمی ‌زدند بلکه بیشتر با کنیه مورد خطاب قرارش می‌ دادند. به عنوان مثال می ‌فرمودند: «ابوجعفر برای من نوشته است و من برای ابوجعفر نوشتم.» (2) به این ترتیب می‌خواست ایشان را احترام و تمجید کنند.

نمونه دیگر علاقه و وابستگی امام رضا علیه السلام، محبتی بود که به حضرت معصومه علیه السلام داشتند....

علی کفشگر فرزقی

منبع: سیره اخلاقی امام رضا علیه السلام ،طاهره بهره مند، ص 11

---------

1. محمدباقر، بهبهانی، جواد الائمه، ترجمه ابراهیم سلطانی نسب صیام، اول ذیقعده، 1381، ص 17.

2. ، پژوهشی دقیق در زندگانی امام رضا علیه السلام،باقر شریف،قرشی، ج1، ص 51 - عیون اخبار الرضا، ابن بابویه ج 2، ص 596.