رویارویی گفتمان سلطه و گفتمان مقاومت

به طور کلی دو دیدگاه در خصوص مسأله‌ی تحریم‌ها وجود دارد که البته باید گفت هر دوی آن‌ها اشتباه‌است. یکی این که اعمال تحریم‌ها موجب ناتوانی و زمین‌گیر شدن جمهوری اسلامی خواهد شد و دیگر آن که تحریم‌ها هیچ اثر منفی در وضعیت و موقعیت جمهوری اسلامی ایجاد نمی‌کند.

۲۸ بهمن ۱۳۹۶ / 228

انقلاب اسلامی ایران / استکبار ستیزی / مقاله

دکتر پرویز امینی(مولف و تحلیلگر سیاسی)
به طور کلی دو دیدگاه در خصوص مسأله‌ی تحریم‌ها وجود دارد که البته باید گفت هر دوی آن‌ها اشتباه‌است. یکی این که اعمال تحریم‌ها موجب ناتوانی و زمین‌گیر شدن جمهوری اسلامی خواهد شد و دیگر آن که تحریم‌ها هیچ اثر منفی در وضعیت و موقعیت جمهوری اسلامی ایجاد نمی‌کند. با این وصف باید سراغ دیدگاه سوم رفت که ناظر به آن است که هر چند تحریم‌ها و فشارهای اقتصادی جمهوری اسلامی را دچار چالش و مشکل می‌کنند، لکن خود این چالش‌ها مهم نبوده، بلکه نحوه‌ی مواجهه با آن‌ها حایز اهمیت است.
نکته‌ی اول این‌که جمهوری اسلامی ایران در طول 33 سال گذشته همواره با چالش‌هایی جدی روبه‌رو بوده، اما توانسته است با موفقیت از آن‌ها عبور نماید. تاریخ گویای این واقعیت است که هیچ گاه چالش‌ها نتوانسته‌اند ما را از ادامه‌ی حرکت متوقف کنند. از این رو باید گفت آنچه مهم است نحوه‌ی برخورد با چالش‌هاست که به اعتقاد بنده می‌توان پاره‌ای از آن‌ها را به فرصت تبدیل نمود.
نکته‌ی دوم آن که تحریم‌ها، چالش‌های اقتصادی و فشارهای بین‌المللی هیچ گاه در این 33 سال متوقف نبوده و همواره وجود داشته‌اند. از این رو با اعمال تحریم‌های اخیر اتفاق جدیدی نیفتاده و البته جمهوری اسلامی ایران نیز در برابر چالش‌های یک کشور و ملت جوان و تازه به دوران رسیده نیست بلکه ملتی مجرب و پخته و از درون استحکام یافته است.
نکته‌ی سوم این است که بعد از سه دهه فضای چالشی برضد جمهوری اسلامی، وضعیت ما و جبهه‌ی معارض نشان می‌دهد که ما نسبت به گذشته قوی‌تر و آن‌ها و در رأسش دولت آمریکا نسبت به دوران جنگ سرد و نیز بعد از آن که داعیه‌ی جهان تک قطبی را داشت، ضعیف‌تر شده است که بحران اخیر نظام سرمایه‌داری، جنبش اعتراضی وال استریت، شکست در عراق و افغانستان، شکست در جنگ 33 روزه‌ی لبنان و 22 روزه‌ی غزه و نیز ساقط شدن دولت‌های وابسته به آن‌ها در خاورمیانه و شمال آفریقا به خصوص در مصر همگی نشان از وضعیت رو به افول قدرت آمریکا ست.
نکته‌ی چهارم، تجربه نشان داده که عنصر محوری در غلبه‌ی ایران بر چالش‌ها، تحریم‌ها، فشارها و محدودیت‌ها، حضور مردم در این عرصه‌ها و ایفای نقشی تعیین کننده در هر یک از آن‌ها می‌باشد. همان طور که از ابتدای انقلاب، چالش‌هایی نظیر تجزیه‌طلبی، کودتا، ترور و در نهایت جنگ تحمیلی پیش روی ما وجود داشته است و در مقاطعی نیز مانند سال‌های جنگ، علاوه بر این که به لحاظ نظامی با تهدیدی جدی مواجه بودیم، محدودیت‌ها، تحریم‌ها و فشارهای اقتصادی و سیاسی نیز اعمال می‌شد. در واقع در آن برهه از زمان، تمامی چالش‌ها همراه هم بودند، اما ما با نیروی مردمی و بسیج توانستیم از آن‌ها عبور کنیم. تحریم‌ها، بعد از آن دوران نیز ادامه داشت که از جمله‌ی آن‌ها می‌توان به مواردی چون سیاست ایالات متحده در دوره‌ی «کلینتون» مبنی بر مهار دو جانبه و تحریم فرا مرزی شرکت‌های بزرگ اقتصادی که بیش از 20 میلیون دلار با ایران معاملات تجاری داشتند، اشاره نمود، اما ما با تکیه به نیروی مردمی از تمام این‌ها عبور کرده‌ایم.
... تحریم‌ها تنها مربوط به مسایل اقتصادی نیستند. این چالش و جنگی که میان ما و نظام سلطه در جریان است در واقع جنگ اراده‌هاست. بنابراین آن‌ها با ایجاد تحریم‌ها و فشارهای اقتصادی به دنبال این نیستند که فقط برای ما مشکلات اقتصادی به وجود آورند، بلکه در پی آنند تا اراده‌ی ملت ایران را بشکنند؛ بنابراین ترور دانشمندان علمی ما نیز بخشی از همان بسته‌ای است که تحریم‌های اقتصادی بخشی دیگر از آن است. حتی فشارهای نظامی و امنیتی نیز در همین راستا ارزیابی می‌شود. این‌ها از یک سنخ و یک جنس هستند و در یک بسته قرار دارند که هدفشان شکستن اراده‌ی ملت ایران است. آن‌ها معتقدند که اگر اراده‌ی ملت ایران بشکند، کار تمام است.
اما وظیفه‌ی ملت ایران در مقابل آن‌ها مقاومت، مقاومت و مقاومت است؛ در واقع گفتمانی که جامعه باید در برابر نظام سلطه، از خود به نمایش بگذارد، گفتمان مقاومت است. در واقع در یک سوی این نبرد نظام سلطه و در سوی دیگر گفتمان مقاومت قرار دارد. در نبرد اراده‌ها باید دشمن را به این باور رساند که هیچ چالش، فشار و تحریمی بر اراده‌ی ملت ایران تأثیرگذار نیست. اگر بتوانیم چنین پیامی را به دشمن منتقل کنیم، علاوه بر این که بر چالش‌ها فائق می‌شویم، خود آن‌ها هم از تحریم‌ها و فشارها مأیوس خواهند شد؛ یعنی، گفتمان مقاومت ما اراده‌ی آن‌ها را متزلزل خواهد ساخت و به این ترتیب از فشارها و تحریم‌ها عقب‌نشینی می‌کنند.
پس از انقلاب نیز چندین بار این اتفاق تکرار شد که یک نمونه‌ی آن ‌مسأله‌ی هسته‌ای است که با مقاومت توانستیم در مواردی آن‌ها را مجبور به عقب‌نشینی کنیم.

1- گزیده ای از مصاحبه با دکتر پرویز امینی، به نقل از پایگاه تحلیلی «برهان»