علت كندى اجابت دعا از منظر امام رضا علیه السلام

هنگامى كه مؤمن حاجت خود را از خدا طلب مى كند، خداى متعال آن را عطا مى فرمايد، امّا پاسخ وى را به خاطر عشق به صداى او و شنيدن ناه ‏هايش به تعويق مى اندازد

۶ آذر ۱۳۹۹ / 182

امام رضا علیه السلام / احادیث و روایات امام رضا علیه السلام / مقاله

امام رضا عليه السّلام درباره علت كندى اجابت دعاى بندگان سخن مى‏گفت، احمد بن محمد بن ابى نصر مى گويد: به ابو الحسن على بن موسى الرضا عليه السّلام عرض كردم: فدايت گردم، من تقاضايى چندين و چند سال قبل از خدا كردم و از تأخير اجابتش در دلم شبهه و نگرانى پديد آمده است. حضرت در جوابم فرمود: اى احمد، برحذر باش كه شيطان راهى در [دل‏] تو باز كند تا تو را از رحمت خدا مأيوس سازد. همانا ابوجعفر (يعنى امام باقر عليه السّلام) مى فرمود: هنگامى كه مؤمن حاجت خود را از خدا طلب مى كند، خداى متعال آن را عطا مى فرمايد، امّا پاسخ وى را به خاطر عشق به صداى او و شنيدن ناه ‏هايش به تعويق مى اندازد.

سپس فرمود: آنچه خداى تبارك و تعالى در اين دنيا ديرتر به مؤمن بدهد بهتر از آن است كه زودتر عطا فرمايد. مگر اين دنيا چه ارزشى دارد؟ ابوجعفر عليه السّلام مى فرمود: «دعاى مؤمنين در حال رفاه و آسايش بايد همانند دعايشان در حال سختى و گرفتارى باشد. مؤمن نبايد نگران اين باشد كه چه موقع به خواسته خود مى رسد و از دعا كردن خسته نشود، زيرا موقعيتى است بزرگ براى اينكه با خداى بزرگ و متعال باشد.» پس صبر پيشه كن و در طلب حلال باش و پيوند خويشى را محكم نما و بر حذر باش از نشان دادن دشمنى آشكار با مردم، زيرا ما خاندان پيامبر مى پيونديم به كسى كه از ما بريده است و خوبى مى كنيم به كسى كه به ما بدى كرده است. از اين رو به خدا سوگند، نتيجه آن را خوب مى بينيم. هنگامى كه نعمتهاى انسان زياد شد، او در خطر است، زيرا وظايفى بر او واجب مى شود و از اين طريق آزمايش شده و مورد امتحان الهى قرار مى گيرد. به من بگو كه اگر من بعضى از كلمات را به تو بگويم به آنها اعتماد مى كنى؟

احمد پاسخ داد: فدايت گردم، اگر من به تو اعتماد نكنم پس به چه كسى اعتماد كنم؟ تو حجّت خدا بر مخلوقاتش هستى.

امام پاسخ داد: بنابراين بايد بيشتر به خدا اعتماد داشته باشيد، زيرا شما او را ملاقات مى كنيد. آيا خداى تبارك و تعالى نگفته است: «و چون بندگانم درباره من از تو سؤال كنند، من مطمئنا به آنان خيلى نزديكم. من دعاى آنها را پاسخ مى دهم وقتى آنها مرا بخوانند»؟(1) آيا او نگفته است: «از رحمت خدا مأيوس نباشيد»؟(2) و آيا او نگفته است: «خدا وعده كرده است كه شما را مورد عفو و بخشش قرار دهد»؟(3) بنابراين بايد به خدا بيش از هر كس ديگرى اعتماد داشته باشى. جايى در جان شما جز خوبى نيست و شما آمرزيده خواهيد شد.(4) امام عللى را كه مانع دعا و تأخير در استجابت آن مى شود، تذكر داده و بعلاوه اصرار كرده است به مسلمانان كه از اخلاق اهل بيت پيامبر عليهم السّلام پيروى كنند.

منبع:

کتاب پژوهشى دقيق در زندگانى امام على بن موسى الرضا عليه السلام، ج ‏1، باقر شريف قرشى، ص 82-84.

----

پی نوشت ها:

1. بقره: 186.

2. زمر: 53.

3. بقره: 268.

4. اصول كافى، ج 2، ص 489.