نظافت و آراستگی در اسلام

امام رضا (علیه السلام) فرمود: «مِنْ أَخْلاقِ الأَنْبِیاءِ التَّنَظُّف؛ از جمله اخلاق پیامبران نظافت و پاکیزگی است.‏‏‏‏»
حسّ زیبایی یکی از مهم ترین ابعاد چهار گانه (حس نیکی، حس دانایی و حس مذهبی و حس زیبایی) روح انسانی است و روانشناسان معتقدند تمام زیبایی های ادبی، شعری، صنایع ظریف هنری و دستی و ... و هر آن چه در زیر مجموعة هنر هست مولود این حس می باشد.
در آیات قرآن و روایات فراوان به استفاده کردن از زیبایی های طبیعت، برخورداری از چهره ای آراسته و پاکیزه، لباس های زیبا و متناسب، به کار بردن عطر و مانند آن سفارش شده است. قرآن کریم دستور می دهد که هنگام رفتن به مسجد با آراستگی بروند که اشاره به زینت های مادی مانند پوشیدن لباس های مرتب و پاکیزه، شانه زدن موها، به کار بردن عطر و مانند آن دارد و هم شامل زینت های معنوی یعنی صفات انسانی و ملکات اخلاقی و پاکی نیت و اخلاص است و در آیه ای دیگر نیز با نوعی تندی نسبت به کسانی که تصور می کنند اسلام به پاکیزگی اهمیت نداده است می فرماید: «چه کسی زینت های الهی که برای بندگانش آفریده و روزی های پاکیزه را بر بندگان حرام کرده است» و این نشان می دهد که قوانین دین اسلام هماهنگ با ویژگی های روحی و جسمی انسان است و به قول معروف عالم تشریع و تکوین با هم هماهنگ است؛ اما در هر چیز لازم است حدّ اعتدال و میانه روی رعایت شود و متأسفانه مردم در این گونه برنامه ها راه افراط می روند و به بهانه های مختلف به تجمل پرستی و خودنمایی روی می آورند و چه بسا به حرام نیز مبتلا می شوند که از جملة آنها زیباگرایی و آرایش بانوان در دید افراد نامحرم و ... است. بنابراین اسلام مخالف زینت و زیبایی نیست؛ اما اسراف گرایی در آن را نیز نمی پسندد.
یکی از مصادیق زیبایی، پاکیزگی بدن و لباس است.
امام هشتم (علیه السلام) در حدیث فوق، نظافت و پاکیزگی را از اخلاق پیامبران الهی دانسته است حتی در روایات آمده است که هرگاه آن امام برای ملاقات با مردم از منزل بیرون می آمدند خود را آراسته کرده و لباس زیبا می پوشیدند.

منبع: کتاب نشانی بهشت، چهل درس زندگی از نگاه امام رضا (علیه السلام)، معاونت تبلیغات و ارتباطات اسلامی آستان قدس رضوی

پی نوشت ها:
1. تحف العقول، ص519 و بحارالانوار، ج78، ص335.
2. ر.ک: تفسیر نمونه، ج6، ص150.
3. اعراف، 31.
4. همان.
5. عیون اخبار الرضا (علیه السلام)، ج2، ص178، حدیث 1.