مراسم جشن و سرور در بارگاه رضوی
مراسم جشن و سرور در بارگاه رضوی (علیه السلام)
رضا کاتب رضوی
بارگاه ملكوتي حضرت رضا (علیه السلام) به عنوان يكي از پايگاههاي ديني و فرهنگي جهان اسلام داراي مراسم هاي باشكوهي است كه از ديرباز درحرم مطهر برگزار مي شده است و برخي از زائران و مجاوران به شوق حضور در اين مراسم هاي معنوي از راه دور و نزديك رنج سفر را تحمل نموده تا لحظه اي در آن شركت نمايد و از بركات معنوي آن استفاده نمايد.
برگزاري مراسم جشن و سرور به مناسبت هاي مختلف در اعياد مذهبي و زادروزِ ائمۀ اطهار (علیهم السلام)، در جوار حرم مطهر امام رضا (علیه السلام)، از قديم الايام مرسوم بوده و بدین مناسبت، اماكن متبركه، سردرها، ايوان‌ها و مناره‌ها را نورافشاني مي‌كرده‌اند. در اين ايام، در نوبت هاي مختلف، علاوه بر اوقات نماز، در صبح و شام عيد نيز نقاره نواخته مي‌شود. طبقات مختلف مردم از زائران و مجاوران، در رواق ها بخصوص دو صحن عتيق(انقلاب) و جديد (آزادي) حضور پيدا كرده و مراسم جشن و سلام برگزار شده و از افراد پذيرايي مي‌گردد.
از جمله اعيادي كه در آن ها جلوِ ايوان طلا و صحن عتيق و صحن‌هاي مجاور، به زيبايي زينت و چراغاني مي‌گردد و مراسم ويژۀ جشن و سلام در آن برگزار مي‌شود، جشن اعياد ميلاد ائمه، بخصوص امام حسين (علیه السلام)، امام رضا (علیه السلام) و امير المؤمنين علي (علیه السلام) است. هم‌چنين در اعياد غدير و مبعث و نيمۀ شعبان، حرم رضوي حالت فوق‌العاده‌اي دارد. در حضور اعيان و رجال و بزرگان شهر، مراسم خطبه خواني و سلام اجرا شده و سپس در بين دعوت شدگان، تبرّك و شيريني توزيع مي‌گردد. در مراسم ويژۀ جشن و سلام تولد امام رضا (علیه السلام)، ابتدا همگان با حالتي مؤدبانه رو به حرم رضوي ایستاده و مراسم سلام را به جاي مي‌آورند و پس از ختم مراسم، پرده از روي شمايل حضرت رضا (علیه السلام) كه در تالار تشريفات كه مخصوص جشن ها و مراسم ويژه است، برداشته شده و به حاضران كه از مقامات كشوري، لشكري و اعيان و علما و رجال مذهبي هستند، هدايايي از سوي توليت اهدا مي‌شود. در اين مراسم، ملك الشعرای آستان قدس و يا شعراي ديگر، قصيده‌اي را به مناسبت مي‌سرايند و مداحان هم ابياتي در مناقب و فضايل ائمه (علیهم السلام) قرائت مي‌كنند و به هر يك از زائران و حاضران در مجلس، بسته‌هايي كه حاوي نقل و نبات است هديه مي‌گردد. در روز تولد حضرت امام حسين (علیه السلام)، علاوه بر اين مراسم، ناهار روز تولد كه از محل موقوفۀ مرحوم صاحب ديوان تهيه شده، همراه با بهترين اطعمه و اشربه در مهمانسراي حضرتي توزيع مي‌گردد.
يكي ديگر از مراسم باشكوه در بارگاه مقدس رضوي، هنگام تحويل سال جديد است. هرچه به سال جديد نزديك مي‌شود، ازدحام جمعيت بيشتر مي‌گردد؛ جمعيتي كه خود را از اطراف و اكناف به مشهد رسانده‌اند تا هنگام حلول سال نو در كنار مضجع شريف سلطان سرير ارتضا، امام علي بن موسي الرضا (علیه السلام) باشند. قبل از تحويل سال، دعاي توسل به ائمۀ اطهار (علیهم السلام) و دعاي « يا مقلب القلوب و الابصار» مكرر خوانده می شود و هنگام تحويل سال، با خاموش و روشن شدن چراغ ها و نواختن نقاره، حلول سال نو اعلام مي‌شود و با فرياد صلوات و سرود مردم، سال جديد آغاز مي‌شود.
منابع:
1. احتشام كاويانيان، محمد؛ شمس الشموس؛ دفتر نگارش اداره كل فرهنگ و هنر خراسان، 1354.
2. عطاردي، عزيزالله؛ تاريخ آستان قدس رضوي؛ انتشارات عطارد، 1371.
3. نشريه فرهنگي واطلاع رساني دانشورز مهروآبان 1388.