یادداشت | معیار دوست یابی
یکی از مهم ترین نکته ها به خصوص برای جوانان این است که چه کسانی را برای دوستی باید انتخاب کرد؟
اهل بیت علیهم السلام فرموده اند باید دوستانی را برگزید که در دنیا شما را از عیب ها آگاه سازد و در امور آخرت شما را به عمل خویش متمایل سازد. امام صادق علیه السلام می فرماید:
أَحَبُّ إِخْوَانِی إِلَیَّ مَنْ أَهْدَی إِلَیَّ عُیُوبِی؛(1) دوست داشتنی ترین برادرانم کسی است که عیب هایم را به من هدیه کند.
در این حدیث شریف نفرمود، عیب هایم را به من بنمایاند، بلکه با آوردن لفظ هدیه، خود را مدیون به حساب می آورد. از پیامبر گرامی صلی الله علیه و آله روایت شده است که با چه کسی طرح دوستی بریزیم و با او هم نشینی کنیم؟ فرمود: با کسی که دیدنش شما را به یاد خدا بیندازد و منطقش بر دانش تان بیفزاید و کردارش شما را به آخرت متمایل سازد:
عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ قَالَ قِیلَ یَا رَسُولَ اللَّهِ أَیُّ الْجُلَسَاءِ خَیْرٌ قَالَ مَنْ تُذَکِّرُکُمُ اللَّهَ رُؤْیَتُهُ وَ یَزِیدُ فِی عِلْمِکُمْ مَنْطِقُهُ وَ یُرَغِّبُکُمْ فِی الْآخِرَهِ عَمَلُهُ.(2)
پس باید در انتخاب دوست که سرنوشت انسان را می سازد، بسیار کوشید. به خصوص جوانان که تجربه اندک دارند و زود فریب می خورند. ازاین رو انتخاب دوستِ سالم، بسیار اهمیت دارد؛ زیرا این ارتباطهای دوستانه اگر چه در این دنیا قطع خواهد شد, امّا در قیامت نه تنها از هم جدا می شوند, بلکه برخی از دوستان دشمن هم خواهند بود؛ قرآن کریم می فرماید:
الأَخِلاءُ یَوْمَئذِ بَعْضهُمْ لِبَعْضٍ عَدُوٌّ إِلا الْمُتَّقِینَ؛(3) در آن روز، یاران - جز پرهیزگاران - بعضی شان دشمن بعضی دیگرند.
این دشمنی بدان جهت است که سبب گرفتاری و افتادن در دامن گناه شده است. در همین دنیا نیز دوستان صمیمی فراوان، وقتی به کار ناشایستی اقدام می کنند، آنگاه که گیر می افتند, تقصیرها را به دوستان شان نسبت می دهند و با قهر و خشم از هم جدا می شوند و آرزوی شان این است که کاش با چنین شخصی دست دوستی نمی دادند. اما دیگر سودی نخواهد داشت. بدین جهت اهل بیت علیهم السلام برای پیشگیری از این حالت، به جوانان و مربیان برای انتخاب دوست هشدار داده اند تا گرفتار پشیمانی نشوند.
منبع: کتاب جوان و جوانی در سیره اهل بیت علیهم السلام، تألیف محمدعارف صداقت، ص 150-151.
-------
پی نوشت ها:
1. کافی، ج 2، ص 639.
2. وسائل الشیعه، ج 12، ص 23.
3. زخرف (43), آیه 67.