نقش شهید مطهری در انقلاب اسلامی
شهید مطهری یکی از زمینه سازان بزرگ انقلاب اسلامی است. ایشان نقش بسیار ارزنده ای را در جامعه ما ایفا کرد. با گروه های مختلف در ارتباط بود و باتوجه به پیشرفت کارها و آگاهی مردم، فعالیت های خود را گسترش می داد. چه در زمینه فرهنگی _ ایدئولوژیک و چه در بعد تشکیلاتی و در رابطه با جامعه روحانی و روشن فکران مذهبی آن روز. ایشان معتقد به مسائل مذهبی و دشمن التقاط بودند. چون اعتقاد راسخ به فقه جعفری داشتند، می کوشیدند جامعه ای سالم و مذهبی ایجاد شود. نقش سازنده ایشان را در پیروزی انقلاب می توان در مسائل زیر جست وجو کرد:
الف) طرح ایدئولوژی اسلامی
یکی از چند دانشمند معدودی است که برای رهایی ملت ایران، ایدئولوژی اسلامی را مطرح و سالیان درازی، با بیان و قلم آن را پرورش داد و در هماهنگ ساختن اسلام با دگرگونی های سیاسی جهان و جلوه دادن آن به عنوان مکتبی مستقل نقش ارزنده ای داشت.
ب) سامان دهی جامعه روشن فکران
پیش از استاد مطهری، مجامع اسلامی در میان گروه های روشن فکر وجود داشت و خود ایشان نیز در راه اندازی و سامان دادن و هماهنگ کردن آنها مؤثر بود، ولی نقش عمده وی جهت دادن و توجیه این مجامع به سمت اسلام راستین انقلابی و هدایت آنها در کانال واقعی و جلوگیری از کج روی ها و برداشت های نادرست از غرب گرایی بوده است.
ج) سازمان دادن به روحانیان مبارز
بیشتر انقلابی ها، طلبه های جوان بودند، ولی فعالیت آنها پراکنده بود و هیچ گاه سازمان هدایت یافته ای به صورت شبکه گسترده ای در سراسر کشور و حوزه های علمیه وجود نداشت. پس از قیام امام خمینی، برای نخستین بار چنین سازمانی به تدریج شکل گرفت. استاد مطهری یکی از اندیشمندان روشن فکر و از سازمان دهندگان اصلی آن بود.
د) ایجاد پیوند و رابطه میان روشن فکران مسلمان و روحانیان مبارز
استاد مطهری در میان هر دو گروه مبارز (روحانی و روشن فکر) مقام والایی داشت و این دو قطب مهم را که سیاست استعماری در برابر هم و جدا از یکدیگر قرار داده بود، به همدیگر نزدیک کرد. ایشان در این زمینه بسیار موفق بود، تا حدی که آنان در خط مشی سیاسی، احساس وحدت کردند و دو بازوی توانای انقلاب را تشکیل دادند.
ه) ایجاد رابطه و وساطت میان امام و گروه های مبارز
پیوند 35 ساله مرحوم مطهری با امام خمینی رحمه الله و اعتماد کامل امام رحمه الله به وی، او را در سال های مبارزه به صورت یکی از صاحبان اسرار امام و رازدار انقلاب درآورده بود و او نقش خود را در این رهگذر به خوبی ایفا می کرد. ایشان یکی از بهترین افرادی بود که می توانست رابط امام و گروه های مبارز، اعم از روحانی و روشن فکر باشد و آگاهی های لازم و خط مشی امام رحمه الله را به گروه ها و گرایش ها، همچنین پیغام های گروه ها را به امام برساند.
و) طراحی و چاره جویی در پیشبرد انقلاب
او مردی تیزهوش و کاردان و مدبر بود و در کارهای انقلابی مانند اعتصاب ها، راه پیمایی ها، بیانیه ها، جبهه گیری ها و برخوردها صاحب نظر بود. ایشان در موضع تصمیم گیری و جهت دادن به انقلاب در کادر مرکزی جای داشت. او را باید یکی از چاره اندیشان در کار انقلاب و حلال مشکلاتی دانست که سد راه انقلاب می شد. زمانی که برخی افراد در برابر این دشواری ها خود را می باختند، ایشان با همتی والا با مشکلات روبه رو می شد و در کوتاه ترین زمان ممکن چاره جویی می کرد.
منبع: کتاب زندگی نامه و اندیشه های استاد شهید مرتضی مطهری/حسین اسحاقی، ص 50-52