بایسته‌های تفریح در انسان مومن

اوقات فراغت منتظران حضرت مهدی باید دارای شاخصه هایی باشد که با به کار بستن آنها هرچه بیشتر از پیش، زمینه را برای ظهور فراهم کند، زیرا منتظر حضرت عجل الله تعالی فرجه الشریف در برنامه ریزی اوقات فراغت خود به هدف اصلی یعنی حکومت جهانی حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف می اندیشد. او می داند که یکی از راه های رسیدن به ظهور و حکومت حضرت بالا بردن رغبت جهانی برای حکومت و همچنین بالا بردن مقبولیت عمومی برای ظهور حضرت می باشد. بنابراین اگر قرار است برای خود برنامه تفریحی بچیند با این نگاه آن را برنامه ریزی می کند؛ اگر قرار است به کار هنری بپردازد، هنر خود را در قالب نشان دادن زیبایی های ظهور به نمایش می گذارد و اگر قرار است به کار تفریحی و ورزشی بپردازد توجه به این نکته می کند که یاران حضرت عجل الله تعالی فرجه الشریف باید از قوای بدنی و آمادگی جسمانی برخوردار باشند. به همین جهت به پرورش جسمی خود می پردازد. به طور خلاصه این شاخصه ها را می توان اینگونه بیان کرد:
اول. برنامه ریزی
برنامه ریزی یک منتظر باید به گونه ای باشد که زمان اوقات فراغتش در ساعاتی تنظیم نشود که سه وقت «عبادت، علم و کار» را تحت الشعاع قرار دهد و حق آن امور ادا نشود، و از طرفی باید به این نکته توجه شود که زمان را باید صید کرد و از آن بهترین استفاده را برد. امام علی فرمودند: «اگر فرصتی برایت پیش آمد به سرعت از آن بهره بگیر، چراکه از دست دادن فرصت ها اندوه در پی خواهد داشت».(1)
دوم. رعایت اخلاق 
در این جا فراغتی مدنظر ما می باشد که به اخلاق اهمیت فراوانی داده شود. اوقات فراغتی که اخلاق در آن موضوعیت نداشته باشد، مورد رضایت امام زمان نیست و نمی-تواند فراغتی باشد که مدنظر یک منتظر است. امام صادق فرمودند:
هرکس شادمان می شود به اینکه از یاوران حضرت قائم باشد؛ پس انتظار بورزد و براساس تقوا و خوش خلقی رفتار نماید، درحالیکه منتظر است.(2)
براساس این حدیث، خوش خلقی برای یک منتظر بسیار مهم است و حسن خلق را در همه ابعاد زندگی حتی در اوقات فراغت باید داشته باشد.
سوم. محوریت خانواده 
گذران اوقات فراغت با خانواده در رأس دیگر افراد قرار می گیرد و در هنگام تعارض بین گذراندن فراغت با خانواده و گذراندن آن با غیر خانواده، خانواده اولویت دارد، زیرا در اسلام خانواده از جایگاهی ویژه برخوردار است و پیامبر اکرم فرمودند: «براستی بهترین شما کسی است که برای خانواده اش بهتر باشد». (3) اگر خانواده ها به این نکته بسیار مهم توجه کنند و برنامه ریزی دقیقی برای گذران اوقات فراغت داشته باشند، به گونه ای که فرزندان از کنار خانواده بودن احساس لذت بکنند به راحتی می توان فرهنگ انتظار را در این خانواده ها نهادینه کرد.
چهارم. رعایت حلال و حرام
برای گذران اوقات فراغت باید ابزارها و مکانها به گونه ای باشد که از دیدگاه اسلام دارای ارزش بوده، رضایت خداوند و امام زمان در آن باشد؛ بنابراین نه تنها باید از مکانی که در آن معصیت صورت می گیرد دوری کند، بلکه باید از هرگونه ابزاری که در نزد شرع حلال نیست دوری کند. با این حساب باید در استفاده از محصولات رسانه ای و فیلمها و موسیقی و امثال آن دقت بیشتری به خرج دهد.
پنجم. توجه به سلامت و بهداشت
فراغت باید سالم باشد، یعنی وصف به سلامت شده باشد و اساس آن برمبنای سلامت باشد. شیعه منتظر هم از لحاظ فردی و هم از لحاظ اجتماعی، اهل نظافت و رعایت بهداشت است و به محیط زیست خود اهمیت می دهد، چرا که می داند رعایت بهداشت در سلامت انسان ضروری است. پیامبر اکرم فرمود: «انّ الاسلام نظیف فتنظفوا؛ اسلام پاکیزه است، پس شما هم پاکیزه باشید».(4) امام سجاد در دعایی خصوصیات فراغت سالم را در دعای خویش اینگونه ذکر کرده اند: «بارالها! اگر برای ما ساعت فراغتی از شغل را مقدور فرموده ای آن را فراغتی سالم قرار ده، که نه گرفتار پیامدها و تبعات رنج آور آن باشیم و نه به خستگی و کوفتگی آن مبتلا شویم».(5)
منبع: کتاب سبک زندگی منتظرانه، حسن ملایی، ص 131-133.
----
پی نوشت ها:
1. غررالحکم، ح 4124.
2- بحارالانوار، ج 5، ص 140.
3- میزان الحکمه، ج 5، ح 8080، ص 100.
4. میزان الحکمه، ج 7، ص 76.
5. صحیفه سجادیه، دعای 11.