معرفی گنبد طلا
گنبد دارای دو پوشش است که در بالای ضریح قرار دارند: پوشش اول گنبد، سقف حرم است که مقعّر و مقرنس بوده و به آن قبّه میگویند و پوشش دوم بر فراز آن است که به آن گنبد گفته میشود.
در سده ششم خورشیدی، نخستین گنبد حرم بر فراز قبه موجود ساخته شد جنس آن گنبد از کاشی بود. قبه (گنبد آغازین) همان است که امروزه از داخل حرم دیده میشود و سطح مقعّر و مقرنسهای آینه کاری شده آن پیداست. چهارصد سال پیش، پس از جمعآوری خشتهای کاشی، گنبدی با روکش طلا بر فراز گنبد پیشین بنا شد.
در اطراف گنبد دو کتیبه وجود دارد. اوّلی در کمربند دور گنبد و در دو سطر با حروف طلایی بر روی زمینه لاجوردی به خط ثلث، در این کتیبه پیاده آمدن شاه عباس صفوی از اصفهان به مشهد و توفیق وی در تزئین گنبد منور و طلا کاری مجدد درج گردیده است. در قسمت وسط این کتیبه به سمت شمال گنبد، مقابل ایوان عباسی در صحن انقلاب اسلامی بر لوحی با زمینه سبز، تاریخ تجدید طلاکاری گنبد پس از پیروزی انقلاب اسلامی نوشته شده است. کتیبه دیگر در قسمت زیرین کتیبه کمربندی با ۴ ترنج دیده میشود. در این ترنجها به تعمیر، تزیین و طلاکاری مجدد گنبد اشاره شده است. یکی از ترنجها به چگونگی تعمیر گنبد اختصاص یافته و در سه ترنج دیگر آیاتی از قرآن مجید نوشته شده است.
مهمترین اتفاقی که برای گنبد روی داده واقعه به توپ بستن گنبد در سال ۱۳۳۰ ه- ق (۱۲۹۱ ش) به وسیله روسها میباشد.