زمان ظهور، رازی از رازهای خدا

یکی از وظایف اصلی ما در دوران غیبت، دعا و استغاثه به درگاه الهی برای تعجیل فرج است، چنان که در توقیعی که از طرف وجود مقدس امام عصر علیه السلام صادر شده می خوانیم: «وَ أَکْثِرُوا الدُّعاءَ بِتَعْجیلِ الْفَرَجِ فَإِنَّ ذلِکَ فَرَجُکُمْ؛ برای تعجیل فرج بسیار دعا کنید؛ که فرج شما در همان است».(1)
این دعا و استغاثه ضمن اینکه اسباب نزدیک شدن فرج مولایمان را فراهم می کند، اسباب ارتباط همیشگی ما را با آن حجت الهی فراهم می آورد و جلو نومیدی ما را در دوران طولانی غیبت می گیرد.
شایسته است همه منتظران امام عصر علیه السلام که امیدوارند در این زمان ها شاهد ظهور آن حضرت باشند، بیش از پیش به دعا و توسل برای تعجیل فرج روی آورند.
از برخی روایات برمی آید که خداوند، زمان فرا رسیدن امر فرج را چون بسیاری دیگر از رازهای آفرینش برای پیامبر خود، حضرت محمد صلی الله علیه و آله آشکار ساخته و آن حضرت نیز آن را برای وصیّ خود امیر مؤمنان علی علیه السلام و ایشان، آن را برای فرزندشان، امام حسن مجتبی علیه السلام و همین طور هر امام برای امام پس از خود آشکار کرده است. البته آنها اجازه آشکار ساختن آن را برای دیگران ندارند.
در قسمتی از وصایای امام صادق علیه السلام به مؤمن الطاق، با اشاره به زمان فرا رسیدن امر فرج چنین آمده است:
یا ابن النُّعمان إنَّ العالِمَ لایَقْدِرُ أنْ یُخْبِرَک بِکُلِّ ما یَعْلَمُ، لِأَنَّهُ سِرُّ اللّهِ الَّذِی أَسَرَّهُ إِلی جَبْرَئیلَ علیه السلام و أَسَرَّهُ جَبْرَئِیلُ علیه السلام إِلی مُحَمَّدٍ صلی الله علیه و آله وَ أَسَرَّهُ مُحَمَّدُ صلی الله علیه و آله إلی عَلّیٍ علیه السلام و أَسَرَّهُ علیٌّ إلی الحَسَنِ علیه السلام وَ أَسَرّهُ الحَسَنُ علیه السلام إلَی الْحُسَینِ علیه السلام و أَسَرَّهُ الحُسَینُ علیه السلام إلی عَلیٍ علیه السلام وَ أَسَرَّهُ عَلیٌّ علیه السلام إلی مُحّمدٍ علیه السلام و أَسَرَّهُ مُحَمَّدٍ علیه السلام إلی مَن أَسَرَّهُ، فَلاتَعْجَلُوه... .(2)
ای فرزند نعمان! عالم (امام) نمی تواند از همه آنچه می داند، تو را آگاه سازد؛ زیرا آن [زمان] راز خداست که خداوند، آن را به جبرئیل علیه السلام؛ جبرئیل علیه السلام، آن را به محمد صلی الله علیه و آله ؛ محمد صلی الله علیه و آله، آن را به علی علیه السلام؛ علی علیه السلام، آن را به حسن علیه السلام ؛ حسن علیه السلام، آن را به حسین علیه السلام؛ حسین علیه السلام، آن را به علی علیه السلام ؛ علی علیه السلام، آن را به محمد علیه السلام و محمد علیه السلام، آن را به دیگری [امام ششم] عرضه داشته است. پس شتاب مکنید... .
همچنین در روایت دیگری که از امام باقر علیه السلام نقل شده است، آن حضرت در پاسخ یکی از یاران خود که می پرسد: «کاش به ما می فرمودید این امر (ظهور امام مهدی علیه السلام) چه زمانی خواهد بود تا به آن خبر شادمان شویم»، مطالبی را بیان می کند که از آنها برمی آید ایشان وقت ظهور را می دانسته، ولی بنا بر مصالحی از بیان آن خودداری کرده است.(3)
سخن آخر اینکه بر اساس روایات قطعی و تردیدناپذیر، وظیفه ما، انتظار فرج، نزدیک دیدن ظهور و کسب آمادگی کامل برای فرا رسیدن این روز فرخنده است. بنابراین، باید بسیار مراقب بود و اجازه نداد که اصل موضوع «انتظار فرج» به عنوان ارزشمندترین سرمایه اعتقادی شیعه، با طرح مباحث فرعی چون زمان ظهور، شیوه زندگی حضرت در زمان غیبت و مانند آن، مورد بی توجهی یا کم توجهی قرار گیرد.
سخن خویش را با بیان بخشی از دعایی که ابن طاووس، آن را در کتاب های خود نقل کرده و شیخ عباس قمی نیز آن را در مفاتیح الجنان آورده است، به پایان می بریم. با امید به اینکه خداوند همه ما را در دوران غیبت ثابت قدم بدارد و از آشوب های این زمان حفظ کند.
أَللّهُمَّ فَثَبِّتْنی عَلی دینِکَ وَ اسْتَعْمِلْنی بِطاعَتِکَ وَ لَیِّنْ قَلبِی لِوَلیِّ أَمْرکَ وَ عافِنی مِمَّا امْتَحَنَتَ بِهِ خَلْقَکَ وَ ثَبِّتْنی عَلی طاعَهِ وَلیِ أَمْرِکَ الَّذی سَتَرْتَهُ عَنْ خَلْقِکَ وَ بِإِذْنِکَ غابَ عَنْ بَریّتِکَ وَ أَمْرَکَ یَنْتَظِرُ وَ أَنْتَ الْعالِمُ غَیْرُ الْمُعَلَّمِ بِاْلوَقْتِ الَّذی فیهِ صَلاحُ أَمْرِ وَلیِّکَ فِی اْلإِذْنِ لَهُ بِإظْهارِ أَمْرِهِ وَ کَشْفِ سِرِّهِ فَصَبِّرنی عَلی ذلِکَ حَتّی لاأُحِبُّ تَعْجیلَ ما أَخّرتَ وَ لاتَأْخیرَ ما عَجَّلْتَ وَ لاکَشْفَ ما سَتَرْتَ وَ لاالْبَحْثَ عَمّا کَتَمْتَ وَ لاأُنازِعُکَ فِی تَدْبیرِکَ وَ لاأَقُولُ لِمَ وَ کَیْفَ وَ ما بالُ وَلِیِّ الْأَمْرِ لایَظْهَرُ وَ قَدِ امْتَلَأتِ الْأَرْضُ مِنَ الْجَوْرِ وَ أُفَّوِضُ أُمُوری کُلَّها إِلَیْکَ.(4)
خداوندا! مرا بر دین خود پایدار دار و به طاعت خود وادار ساز. قلبم را برای ولیّ امرت نرم کن و مرا از آنچه آفریدگانت را با آن می آزمایی، معاف فرما و به طاعت ولیّ امرت ثابت قدم بدار. همو که از آفریدگانت نهانش داشتی و به اذن تو از دیده ها پنهان شد و فرمان تو را انتظار می کشد. تو دانایی به وقتی که به صلاح ولیّ امر توست تا اجازه اش دهی امرش را آشکار کند و پرده [غیبت]اش را بردارد، بی آنکه تو را معلمی باشد. پس مرا بر این امر شکیبا ساز تا دوست نداشته باشم تعجیل در آنچه را تو به تأخیر انداخته ای و تأخیر در آنچه تو تعجیلش را خواسته ای و پرده برداشتن از آنچه تو پوشیده اش داشته ای و کاوش در آنچه تو نهانش داشته ای و به ستیز برنخیزم با تو در آنچه تدبیر فرموده ای و نگویم: «برای چه، چگونه و چرا ولیّ امر ظهور نمی کند، با اینکه زمین از ستم پر شده است؟» و همه کارهایم را به تو وا می گذارم.
منبع: کتاب معرفت امام زمان علیه السلام و تکلیف منتظران، ابراهیم شفیعی سروستانی.
----
پی نوشت ها:
1. کتاب الغیبه طوسی، صص 177 و 178.
2. بحارالأنوار، ج 75، ص 289، ح 2.
3. ر.ک: الکافی، ج8، ص362، ح552.
4. مصباح المتهجد، ص 411؛ مصباح الزائر، ص 425؛ مفاتیح الجنان.