مدارس حرم مطهر رضوی
مدرسۀ پریزاد
مدرسۀ پریزاد از بناهای قرن نهم و از آثار باستانی عهد تیموریان است. این بنای تاریخی در جنوب غربی حرم مطهر و شمال غربی مسجدجامع گوهرشاد واقع شده و همزمان با اتمام مسجدجامع گوهرشاد در سال ۸۲۳ قمری ساخته شده است. بانی مدرسه، بانو پریزاد، ندیمۀ گوهرشاد، بوده است و آنچنان که از وقفنامۀ مدرسه برمیآید، از نوادگان خواجهربیعبنخثیم، از زُهاد و عرفای سدۀ اول هجری و مدفون در شمال مشهد است. مدرسۀ پریزاد، همانند دیگر مدارس دورۀ تیموری، بنایی چهارایوانی است که با ۳۰۰ متر مربع مساحت در دو طبقه احداث شده است و ۲۲ حجره دارد.
این مدرسه، تاکنون چندین بار مرمت و تعمیر اساسی شده است؛ ولی هیچگاه سازۀ اصلی آن تغییر نکرده است؛ از آن جمله تعمیراتی است که در زمان شاهسلیمان صفوی در سال ۱۰۹۱ قمری و توسط نجفقلیخان بیگلربیگی صورت گرفته است و کتیبۀ سر در ورودی مدرسه بر این موضوع گواهی میدهد. پس از پیروزی انقلاب اسلامی، در سال ۱۳۶۸ شمسی، به همت آستان قدس رضوی، مدرسه با همان الگو و طرح سنتی بازسازی شد. هماکنون از این مدرسه بهعنوان مرکز پاسخگویی به سؤالات دینی استفاده میشود که شامل بخشهای پاسخگویی به مسائل شرعی بهصورت حضوری و تلفنی، مشاورۀ دینی، حلقههای معرفت و حرمشناسی است.
مدرسۀ تاریخی دودر (دارالقرآن)
این بنای تاریخی از زیباترین و اصیلترین نمونههای معماری عصر تیموری است که در جنوب غربی حرم مطهر و در ضلع شمال شرقی صحن جمهوری اسلامی، مقابل مدرسۀ پریزاد واقع است. نام اصلی این مدرسه «مدرسۀ یوسفیه» بوده که بعدها به «مدرسۀ دودر» معروف شده است. این بنا یادگار دورۀ تیموریان در عصر شاهرخ میرزای گورکانی است. بانی مدرسه، امیریوسف خواجه بهادر، ملقب به غیاثالدین، از امرای خراسان و متوفای ۸۴۶ قمری بوده که در سال ۸۴۳ قمری مدرسه را بنا نهاد و آرامگاهش هماکنون در زیر گنبد جنوبی مدرسه قرار دارد.
این بنای تاریخی، در زمینى بهوسعت ۵۰۰ متر مربع در دو طبقه، شامل ۳۲ حجره احداث شده است که از معمارى بناهاى چهارایوانى دورۀ تیمورى پیروى مىکند. در حال حاضر، از این بنا برای فعالیتهای متنوع قرآنی و با عنوان «دارالقرآن الکریم» بهرهبرداری میشود.