رفتار امام سجاد با شیعیان

امام زین العابدین علیه السلام با شیعیان خود چنان رفتار می‌کرد تا آنان برای دیگر مسلمانان در پارسایی و تقوا و زهد دینی سرمشق شایسته‌ای باشند، در راه تربیت و تهذیب اخلاق والای اسلامی شیعیان کوشید و مواعظ و نصایح زیادی فرمود و آنان را بر تقوا و عمل نیک واداشت تا آنجا که به یکی از شیعیان خود فرمود: «أَبلِغ شیعَتَنا أَنّه لایُغنِی عنهم مِنَ اللّهِ شَیء و ان ولایتنا لا تنال الّا بالورع.»(1) به شیعیان ما بگو! هیچ چیز ایشان را در برابر خداوند بی‌نیاز نمی‌کند و همانا ولایت ما اهل بیت شامل حال کسی نمی‌شود مگر کسی که دارای تقوا باشد.
به راستی پرهیز از محرمات الهی از جمله مهمترین وسایل نجات انسان از عذاب و کیفر الهی است همان طوری که از موفقترین راههای رسیدن به ولایت اهل بیت علیهم السلام که خود دژی از دژهای الهی بودند.
گروهی به خدمت امام سجاد علیه السلام شرفیاب شدند و خودشان را معرفی کردند که از شیعیان هستند، امام علیه السلام بدقت به سیمای آنان نگریست و در چهره آنها آثار تقوا و صلاح ندید، فرمود:
«نشانه چهره های شما و اثر عبادتتان کجاست؟ آثار سجده هایتان کو؟
شیعیان ما به عبادت و اضطرابشان شناخته می‌شوند، آثار عبادت در ایشان پیدا و پیشانی و مواضع سجده‌شان پهن شده و شکمهایشان خالی و لبهایشان پژمرده، چهره‌هایشان برافروخته است، بیدار خوابی شبها آنها را فرسوده و ترک آمال و امور دنیا رغبت را از ایشان بریده است موقعی که دیگران خاموشند ایشان خدا را تسبیح می‌گویند و در هنگامی که مردمان در خوابند، آنان نماز می‌گذارند و در وقت شادی مردم آنان غمگینند، ایشان را به تقوا می‌توان شناخت، و دل آنان به بهشت مشغول است.»(2)
براستی، این صفاتی را که امام علیه السلام بیان فرموده است بطور چشمگیر و فراوان در خواص شیعه و اطرافیان ائمه علیهم السلام، وجود داشت؛
امثال عمار بن یاسر، ابوذر، سلمان فارسی، میثم تمّار و نظایر ایشان، آن کسانی که نفوس خود را به تقوا و صلاح آراسته و به جان و دل پیام اسلام را پذیرا شده بودند.
اما اکثریّت قاطع از شیعیان که بی‌تردید از پیروان و دوستداران اهل بیت علیهم السلام هستند، شکی نیست که دوستی ائمّه علیهم السلام باعث آمرزش است و دلیل بر این مطلب روایتی است که از آن حضرت نقل شده است، موقعی که بیمار بود و جمعی از اصحاب پیامبر- صلّی اللّه علیه و آله- برای عیادت آمدند و عرض کردند.
- «فدایت شوم، حالتان چطور است؟»
- «خوبم، خدا را برای عافیتم شکرگزارم، حال شما چطور است؟»
- «یا بن رسول اللّه، ما در حال دوستی و محبّت شما هستیم.»
آنگاه امام علیه السلام آنان را به خاطر دوستی اهل بیت علیهم السلام به بهشت بشارت داد و فرمود:
«هرکس ما را به خاطر خدا دوست بدارد، در روز قیامت که سایه‌ای جز سایه خدا نیست در سایه گسترده خود، جای دهد و هر که ما را به خاطر پاداشی از جانب ما دوست بدارد، خداوند بهشت را پاداش او قرار دهد و هرکس به خاطر دنیا ما را دوست بدارد، خداوند او را از جایی که انتظار ندارد روزی دهد.»(3)
منبع: کتاب تحلیلی از زندگانی امام سجاد علیه‌السلام، تألیف باقرشریف قریشی؛ ترجمه محمدرضا عطائی، ص 104-105.
-----
پی نوشت ها:
1. در النظیم: ص 173.
2. صفات الشّیعه، از جمله کتابهای خطی کتابخانه آقای حکیم در نجف.
3. نور الابصار: ص 127.