مردمی شدن ارتش از دستاوردهای نظامی انقلاب اسلامی

به برکت پیروزی انقلاب اسلامی ایران و به دنبال تغییر حکومت از نظام طاغوتی و سلطنتی به نظام اسلامی، ارتش و قوای انتظامی نیز از سلطه حاکمان طاغوتی رهایی یافتند و در خدمت نظام اسلامی و حکومت متکی به رأی مردم قرار گرفتند. همچنین فرهنگ شاه پرستی و شخص محوری به فرهنگ خداپرستی و دین محوری تبدیل شد. امام خمینی (رحمه الله) با اشاره به این دستاورد انقلاب اسلامی، خطاب به قوای انتظامی می فرماید:
امروز تمام قوای انتظامی، اینها همه در خدمت اسلام هستند. یک وقت بود که شهربانی و همین طور سایر گروه های انتظامی در خدمت طاغوت بودند. وضع پلیس در دنیا و در رژیم سابق این بود که همه در خدمت قدرتمندان بودند.(1)

رژیم سابق با القای این اندیشه که نیروهای مسلح باید برای حفظ تاج و تخت شاه خدمت کند، سبب شده بود شکاف بین مردم و نیروهای مسلح روز به روز بیشتر شود. همین موضوع از محبوبیت ارتشیان نزد افکار عمومی کاسته بود و نوعی ترس آمیخته با تنفر را در پی داشت. حضرت امام خمینی (رحمه الله) در این مورد می فرماید:
در زمان طاغوت، ارتش از ملت جدا بود و از روحانیت، جداتر. مردم را طوری بار آورده بودند و به صورتی از ارتش و سایر قوای انتظامی ترسانده بودند که مردم با دیدن آنها احساس ناراحتی می کردند.(2) در گذشته، ارتش وقتی می آمد توی مردم مثل اینکه دشمن آمده است و جمعیت از او فرار می کردند و پشت می کردند به او و پاسبان وقتی می آمد در بین مردم، مردم از او فرار می کردند، تنفر داشتند.(3) ارتش را طوری بار می آوردند که در مقابل ملت بایستد. ملت و ارتش در آن نظام ها همیشه در برابر هم بودند و ارتش در میان مردم ایجاد رعب می کرد و مردم هم تا جایی که می توانستند کارشکنی می کردند.(4)

رژیم پهلوی از هم بستگی و ارتباط نزدیک مردم و ارتش، دغدغه و نگرانی داشت و آن را خطری علیه حکومت سلطنتی خود می دید و تلاش می کرد بین آنها دو جدایی اندازد. پارسونز، سفیر انگلیس در تهران در این زمینه می نویسد:
«نیروهای مسلح ایران یک طبقه ممتاز و نازپرورده جامعه را تشکیل می دادند. آنها غرق در تجهیزات مدرن و پیچیده نظامی کاملاً از نظامیان جدا نگه داشته می شدند. به طور کلی، نیروهای مسلح در میان مردم محبوبیت زیادی نداشتند. تفرعن و تبختر افسران در برخورد با مردم در مجامع عمومی و مغازه ها و خیابان ها، امتیازاتی که رژیم برای آنها قائل شده بود و سهم درشتی که از بودجه کشور برای آنها اختصاص داده بودند و در مجموع، یک نوع احساس تبعیض بین نظامی ها ونظامی ها، این احساس را تقویت می کرد.»(5)

به برکت پیروزی انقلاب اسلامی ایران و استقرار حکومت مردمی و متکی به رأی و خواسته مردم، تمامی اجزا و ارکان ارتش و قوای انتظامی در خدمت مردم ایران قرار گرفت و پیوند مستحکمی بین نیروهای مسلح و مردم به وجود آمد. بدین معنا که مردم به برادران ارتشی خود عشق و علاقه نشان دادند و نیروهای مسلح نیز خود را خادم ملت دانستند. امام خمینی (رحمه الله) در این مورد می فرماید:
ارتش، ارتش مردمی است، نه ارتش طاغوتی که سرکوب کند. ارتشی است که با مردم زیر یک سقف جمع می شوند و مردم برای آنها تظاهر می کنند و اینها هم برای مردم تظاهر می کنند. این یک چیز تازه ای است که خدای تبارک و تعالی به ما عنایت کرده و این را حفظ کنید. همان طور که ملت بدون ارتش نمی تواند ادامه زندگی بدهد، ارتش هم بدون ملت نمی تواند ادامه زندگی بدهد.(6)
مقام معظم رهبری هم فرموده است:
ارتش جمهوری اسلامی ایران آنچه را که امروز دارد باید قدر بداند و به نظر من از همه چیز برتر و بیش از همه، جایگاه و پایگاه مردمی ارتش است.(7)

منبع: کتاب ارمغان انقلاب: تلخیصی از نود ودو دستاورد انقلاب اسلامی ایران، حسین اسحاقی، ص 153-155.
 

پی نوشت ها:
1. محمد باقری گردآوری دیدگاه ها و رهنمودها، ص 5.
2. در جست وجوی راه از کلام امام، دفتر هجدهم، ص 44.
3. همان، ص 45.
4. همان، ص 48.
5. خاطرات دو سفیر، ص 300.
6. نشریه سیاسی نظامی سازمان عقیدتی سیاسی ارتش، ش 250، ص 4.
7. از 29 فروردین تا ارتش حزب الله، ص 75، سخنرانی 9/5/1370.