امام رضا و نماز اول وقت
يكي از مهمترين ويژگي هاي امام هشتم علیه السلام اهميت دادن به نماز اول وقت بود. آن حضرت همواره به ياران و پيروانش تاكيد مي‌كرد كه بدون عذر نماز را اول وقت فضيلت آن به تاخير نيندازند و در سخني حكيمانه به ابراهيم بن موسي سفارش نمود:
لا تُؤَخِّرَنَّ صَلاةً عَنْ أَوَّلِ وَقْتِها إِلي آخِرِ وَقْتِها مِنْ غَيْرِ عِلَّةٍ، عَلَيْكَ أَبَداً بِأَوَّلِ الْوَقْتِ؛(1) انجام نماز واجب را بدون علت و عذر شرعي از اول وقت آن به تاخير نينداز هميشه در نخستين دقائق وقت نماز، به اقامه‌ي آن اقدام كن!
آري نماز ارتباط قلبي و صميمانه‌ي انسان با آفريدگار اوست. نماز آرامش روح خسته و روان هاي مضطرب است. اگر اين عبادت انسان ساز مخلصانه و به دور از شائبه هاي مادي برگزار شود براي نفي هرگونه زشتي و پليدي و ايجاد هر نيكوئي و زيبايي در وجود انسان كافي خواهد بود. نماز بازيابي فطرت پاك هر انسان مسلمان است. اگر اين فريضه‌ي الهي در وقت مقرر خود و در همان لحظات آغازين اذان برگزار شود علاوه بر منافع اخروي و ساير بهره‌هاي معنوي، تاثير مهمي نيز در بيدار كردن روح نظم و حفظ نظام زندگي نمازگزار خواهد داشت. حضرت رضا علیه السلام خود نيز عملا اين آموزه ديني را به ديگران آموخته و بعنوان نمونه‌ي كامل نيايشگران راستين به نماز اول وقت ولو در حساس ترين لحظات اقدام مي‌كرد.
شيخ صدوق در كتاب توحيد خود مي‌نويسد: در يكي از جلسات مهم علمي- كه در دربار مأمون تشكيل مي‌شد - امام رضا علیه السلام با عمران صابي درباره توحيد به مناظره و بحث پرداخت. هر سوالي كه مطرح مي‌شد حضرت رضا علیه السلام با استدلال‌هاي روشن و منطق قوي پاسخ مي‌داد. مناظره به اوج خود رسيده و همه‌ي حاضرين با دقت تمام اين بحث طولاني را دنبال مي‌كردند كه هنگام وقت نماز ظهر فرا رسيد. امام رضا علیه السلام به مامون فرمود:
الصلاة قد حضرت؛ وقت نماز فرا رسيد.
عمران صابي گفت: يا سيدي لا تقطع علي مسألتي فقد رق قلبي؛
اي آقاي من! پاسخ سوال مرا قطع نكن اكنون قلب من آمادگي پذيرش سخنان شما را يافته است.
امام رضا علیه السلام با كمال قاطعيت خواسته او را رد كرده و تحت تأثير احساسات و فضاي آن جلسه قرار نگرفت و فرمود:
نصلي و نعود؛ نماز مي‌خوانيم و دوباره باز مي‌گرديم.
امام با همراهان برخاسته و نماز خواندند و پس از اقامه‌ي نماز به جلسه مناظره بازگشتند و آنگاه به ادامه‌ي بحث توحيد پرداختند.(2)
منبع: کتاب ويژگي هاي امام رضا علیه السلام: خصائص‌الرضويه، عبدالكريم پاك نيا، ص 30-31.
----
پی نوشت ها:
1. بحار الانوار، ج 49، ص 49.
2. التوحيد، ص 435.